Dünyaya ilk kez ünlü yazar ve edebiyatçı Cengiz Aytmatov ile tanınan Kırgızistan, bu kez dünyadaki etnospor ve etnokültürün gelişimine katkı sağlamayı hedefleyen Dünya Göçebe Oyunlarıyla tanındı.
Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi) Devlet Başkanları, Bişkek’te yapılan zirvede Kırgızistan’ın eski Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev’in inisiyatifiyle başlatılan Dünya Göçebe Oyunlarının ilkinin 2014’te Kırgızistan’da yapılmasına karar verdi.
Kırgızistan 2016’da 2. ve bu yıl da 3. Dünya Göçebe Oyunlarına ev sahipliği yaptı.
Birinci oyunlara 10 spor dalında 19 ülkeden 583 sporcu katılırken, ikinci oyunlarda 26 spor dalında 62 ülkeden bin 200 sporcu yarıştı. Oyunlar Kırgızistan’ın turizm bölgesi Çolpon Ata kentinde gerçekleşti.
3. Dünya Göçebe Oyunları
Bu yıl 3-8 Eylül tarihlerinde düzenlenen 3. Dünya Göçebe Oyunlarına 74 ülkeden bine yakın sporcu katıldı. Sporcular, mangala, kemik fırlatma, ok atışı, kartal ve şahinle avcılık, mas ve bilek güreşi gibi 37 geleneksel spor dalında yarıştı.
Çok sayıda turistin ziyaret ettiği 3. Dünya Göçebe Oyunlarında 174 altın, 173 gümüş ve 247 bronz olmak üzere toplam 594 madalya dağıtıldı.
Göçebe hayatın tarihi ve yaşam tarzını anlatan oyunların galibi 103 madalya ile Kırgızistan takımı oldu. Kırgız sporcular, 40 altın, 32 gümüş ve 31 bronz aldı. İkinci olan Kazakistan takımı, 8 altın, 24 gümüş ve 3 bronz madalya kazandı. Rusya 17 altın, 12 gümüş ve 27 bronz madalya ile üçüncü oldu.
Kanadalı maden şirketi Centerra Gold, Türk Hava Yolları (THY) ve GSM Operatörü Megakom'un ana sponsoru olduğu 3. Dünya Göçebe Oyunlarının önemli ortakları arasında Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA), Anadolu Ajansı (AA) ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) yer aldı.
Oyunlar çerçevesinde “Göçebelerin Altın Çağı” temalı tiyatro gösterisi gibi çeşitli kültürel etkinlikler düzenlendi. Geleneksel şarkılar, danslar olmak üzere Kırgız halkının geleneklerini anlatan gösteriler sunuldu.
Göçebelerin oyunları, el sanatları, kıyafetleri, resim ve heykeltaşlar oyunlar çerçevesinde açılan sergilerle canlandırıldı.
Çolpon Ata kenti yakınlarındaki Kırçın yaylasında oluşturulan “etno kentte” ilk kez eski dövüş sanatları açık yarışmaları düzenlendi. Burada kurulan bin adet geleneksel çadır (Kırgız boz üyü), tarihteki göçebe hayatını anımsattı.
Oyunlar çerçevesinde Kırçın yaylasında 1. Uluslararası Dünya Göçebe Mutfağı Festivali düzenlendi. Festivalde dünyadan gelen aşçılar yeteneklerini sergileme imkanı buldu.
3. Dünya Göçebe Oyunları’da 500’den fazla gönüllü hizmet verirken, ülkenin yüksek öğretim kurumlarından mezun ve İngilizce, Almanca, Türkçe, Arapça, Korece bilen gönüllüler de havalimanında yabancı gazetecileri karşıladı ve oyunlar boyunca onlara eşlik etti.
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov’un himayesinde düzenlenen 3. Dünya Göçebe Oyunları’nın onurlu konukları Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan, Kazakistan lideri Nursultan Nazarbayev ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban oldu.
Almanya’dan gelen Türk asıllı turist Bay Eren Öztekin, KABAR Haber Ajansı muhabirinin Dünya Göçebe Oyunlarına ilişkin sorularını yanıtladı.
Kırgızistan ve Orta Asya'yı çok merak ettiğini, çünkü kendisinin Alamanya'da yaşadığını belirten Öztekin, “Almanya'da doğdum ve yaşıyorum. Okulda Türk tarihini değil, Avrupa tarihini öğretiyorlar. Ama insan büyüdükçe kimliğini/geçmişini sorgulamaya başlar. Ben de araştırdım ve Türklerin Orta Asya'dan geldiklerini, orada hala yaşayan kardeş toplulukların olduğunu öğrendim.” dedi.
Öztekin, Orta Asya’ya gelmeyi çok hayal ettiğine işaret ederek, “Dünya Göçebeler Oyunları bahanesiyle Eylül 2018'de Kırgızistan'a geldim ve Issık Göl’ü gezdim. Kırgızlar bana çok iyi davrandılar ve bana yabancılık hissettirmediler.” diye konuştu.
Kırgızca ve Türkçe’nin çok yakın olduğu için dil sorunu yaşamadığını, yerel halkın misafirperverliğine ve ülkenin doğa güzelliğine hayran kaldığını dile getiren Öztekin, “Hatta bazen burası gerçek mi yoksa bir filim kulisi mi" diye şaşırıp kaldım.” dedi.
Öztekin, Dünya Göçebe Oyunların açılış törenine de katıldığını ifade ederek, organizasyonun çok profesyonelce yapıldığını, çeşitli ülkelerden gelen sporcuları, turistleri, törenin yapıldığı stadyumu görmenin mutluluğunu yaşadığını söyledi.
Daha önceden İnternetten izlediği Kökbörü canlı izleme fırsatı bulduğuna dikkati çeken Öztekin, “Çok sert ve güç gerektiren bir spor ama izlemesi de o kadar bir güzeldi.” dedi.
Öztekin, Isık Göl’ün Karakol, Balıkçı, Barskoon, Carılgan Cürok (Yaralanan kalp) mekanlrının yanı sıra başkent Bişkek ve ona yakın Burana kulesini ziyaret ettiğini aktararak, “Hediyeler hariç Kırgız bayrağı, Kırgızca tarih kitapları aldım.”diye konuştu.
Kırgızistan’da halkı ve ülkenin doğa güzelliğini sevdiğini, buradayken kendini Türkiye’deymiş gibi hissettiğini anlatan Öztekin, Türklerle Kırgız arasındaki çok kültür ve kelime benzerliklerini fark ettiğini söyledi.
Öztekin, Dünya Göçebe Oyunlarının Kırgızistan’ın bir turizm markası haline gelebileceğinin altını çizerek, “Maalesef Almanya'da ve başka Avrupa ülkelerinde Kırgızistan fazla bilinmiyor. Onun için Dünya Göçebe Oyunları Kırgızistan'ı daha iyi tanıtabilmek için önemli faliyetlerden biri olduğunu düşünüyorum. Reklamları yapılırken Rusça ve İngilizce hariç Almanca ve Fransızca da yapılmalıydı bence.” dedi.
Kırgız Ulusal Haber Ajansı KABAR (Ayperi Bekmırzaeva)
Photos by Eren Öztekin
